İçindekiler
Engelli Rampası Nedir?
Engelli rampası; tekerlekli sandalye kullanıcıları, yürüme zorluğu yaşayan kişiler, bebek arabası kullanmakta olan yayalar ve görme engelli kişilerin dolaşımına yardımcı olma amacı ile üretilmiş eğimli bir platformdur. Yükselti farklarını aşmak konusunda kullanıcılara kolaylık sağlamaktadır.
Engelli Rampası Nerelerde Kullanılır?
Engelli rampası; kaldırımlarda (kaldırım başlangıç ve bitiş noktalarında ve kaldırımdaki kot farklılıklarında), yay geçitlerinde, bina girişlerinde, kamu kurumlarına ait binalarda, yayaların yürüyüş güzargahlarında, yeşil alanlarda ve spor alanları gibi pek çok yerde kullanılmaktadır. Engelli rampası sayesinde ergonomik ve güvenlik gibi şartlar yerine getirilmiş olur. Günümüzde engelli rampalarının kullanım alanları ilgili standart ve yönetmelikler tarafından belirlenmiştir.
Engelli Rampası Mevzuatları (Standart, Yönetmelik)
Son yıllarda engelli rampalarına ilişkin olarak pek çok yasal düzenleme yapıldığı bilinmektedir. Konuyla ilgili olarak dikkate alınması gereken en önemli kaynak ise TS 12576: Şehir İçi Yollar-Özürlü ve Yaşlılar için Sokak, Cadde, Meydan ve Yollarda Yapısal Önlemlerin Tasarım Kuralları olduğu bilinmelidir.
Engelli Rampası Eğimi Nasıl Hesaplanır?
Engelli rampası eğimi ile ilgili olarak TS 12576 yönetmeliğini ele alacak olursak; eğimler, tekerlekli sandalye kullanıcıları ve bastonlu kişilerin rahat ve güvenli geçişini sağlamalıdır. Döşeme seviyesinden 2 cm’den daha fazla bir kot farkı varsa rampa düşünülmelidir. Rampa uzunlukları 10 m’ye kadar olan rampaların en fazla eğimi %8 olmalıdır. 10 m’den daha uzun rampalarda ise en fazla eğim %6 olmalıdır şeklinde açıklamada bulunulmaktadır.
Diğer taraftan TSE farklı durumlar için 3 farklı eğim vermektedir:
15<h<50 ise %9><50 ise eğim %9
50<h<100 ise eğim %8
100<h ise eğim %6
Eğim = 100 x Aşılacak Yükseklik (m) / Yatay Uzaklık (m) = 100 x h/L
Engelli rampası eğimi hesaplanırken aşılan yükseklik (h) taban uzunluğuna (L) bölünmektedir. Rampa eğimi minimumda tutulmalı ve mümkün olduğunca kullanıcıların konforu düşünülerek tasarlanmalıdır.
Engelli Rampası Ölçüleri ve Genişliği Nedir?
Engelli rampası ölçüleri, kullanıcıların ergonomileri için oldukça önemlidir.
- Dış mekanlarda kullanılmak üzere tasarlanan rampaların genişliği en az 100 cm olmalıdır. Ancak genel olarak nnet ölçünün 120 cm olarak alınması ideal olarak görülmektedir.
- Bina içinde kullanılmak üzere tasarlanan engelli rampası genişliği ise en az 90 cm
- İki adet tekerlekli sandalyenin çift yönlü olarak geçişinin sağlanması gereken engelli rampalarında ise genişlik en az 180 cm olarak tasarlanmalıdır.
- Kesintisiz olarak devam eden rampalarda uzunluk en fazla 9 metre olmalıdır.
- 10 metreden daha uzun rampalarda ise dinlenme veya yön değiştirme amaçlı oluşturulacak sahanlık alanının 150 cm x 150 cm’den az olmaması gerekir. Bu sayede tekerlekli sandalyenin hem rahat manevra yapabilmesi istenir hem de rampalarda yaşanacak olan trafiğin de tasarlanmasına yardımcı olunur.
Engelli Tutunma Barı Yüksekliği
Engelli rampalarında kullanılan engelli tutamağı (bir diğer adı ile engelli tutunma barı), kullanıcıların düşme tehlikesi yaşamasını önlemek ve güvenli bir şekilde rampayı tamamlamasını sağlamak amacıyla boşluk kısımlarında kullanılmak üzere üretilmektedir.
Engelli rampası 15 cm’den fazla yükseklik aşıyor ise; boşluğa bakan rampa kenarlarında biri zeminden 70 cm, diğeri zeminden 90 cm yükseklikte küpeştelerden oluşan trabzan kullanmak gerekmektedir. Bina dışında kullanılan küpeştelerin rampa başlangıcı ve bitiminden 45 cm sonrasında bitirilmesi kullanıcıların emniyeti açısından önemlidir.
Diğer taraftan rampa genişliği 300 cm’den fazla olması durumunda ortaya trabzan konulması da önem arz etmektedir.
Küpeşte kullanılmayan rampaların kenarlarına tekerlekli sandalye kullanıcıları için en az 5 cm yüksekliğinde koruma bordürü yapılması gerekir. Bu gibi önlemlerin alınması, rampalarda yaşanması muhtemel birçok kazanın önlenmesine yardımcı olacaktır.
Engelli Rampası Yüzey Özellikleri
Engelli rampalarının yüzeyleri ve rampalarda kullanılacak olan malzemeler hakkında bazı özellikler TS 12576’da belirtilmiştir. TS 12576’ya göre; rampaların başlangıç ve bitimine görme engelliler için 150 cm uzunluğunda düz bir alan bırakılmalıdır. Bu alanın yüzey kaplaması rampa yüzeyinden farklı olmalıdır. Böylece görme engelli kullanıcılar, yüzeyin değiştiğini fark edebilirler. Engelli rampalarının yüzeyleri sert, stabil, kaymaz ve az pürüzlü bir malzeme kullanılarak kaplanmalıdır. Yüzeylerdeki pürüzlülük yüksekliği 20 mm’yi aşmamalıdır. Rampa yüzey kaplamaları dayanıklı malzemelerden yapılmalı ve ıslak – kuru halde kaymayacak şekilde tasarlanmalıdır.
Zeminde halı tipi malzemeler kullanılıyor ise bu ürünlerin zemine sabitlenmesi gerekmektedir. Ayrıca halı tüyünün 1,3 cm’den fazla olmaması gerekmektedir.
Çok faydalandım. Teşekkürler